Co oznacza warunkowe umorzenie postępowania karnego?
Warunkowe umorzenie postępowania oznacza rezygnację z ukarania sprawcy przestępstwa na rzecz poddania go próbie, przy czym ostateczna rezygnacja ze skazania następi wówczas, gdy sprawca w ustalonym dla niego okresie próby swoim zachowaniem nie dał podstaw do podjęcia postępowania. O warunkowym umorzeniu postępowania orzeka sąd wyrokiem.
Kiedy może być zastosowane zatarcie skazania?
Warunkowe umorzenie może być zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 3 lat pozbawienia wolności.
Kiedy ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania?
- Wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
- Okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości,
- Sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne,
- Postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa,
- Zarzucany oskarżonemu czyn zagrożony jest karą nieprzekraczającą 3 lat pozbawienia wolności.
Wszystkie te punkty muszą wystąpić łącznie, dodatkowo warunkowo umarzając postępowanie sąd obligatoryjnie zobowiązuje sprawcę do naprawienia szkody w całości lub w części.
Czy warunkowe umorzenie postępowania figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym?
Tak. Jednak osoba taka , mimo figurowania w KRK, jest osoba niekaraną w rozumieniu przepisów.
Kto kieruje wniosek o warunkowe umorzenie do sądu?
Prokurator może zamiast aktu oskarżenia sporządzić i skierować do sądu wniosek o umorzenie, jeżeli spełnione są przesłanki uzasadniające warunkowe umorzenie postępowania. Może on wskazać proponowany okres próby i obowiązki, które należy nałożyć na oskarżonego.
Sąd orzeka na posiedzeniu wyrokiem w przedmiocie warunkowego umorzenia postąpowania.
Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie także w przypadku gdy prokurator skierował do sądu akt oskarżenia, a nie wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.
Wyrok warunkowo umarzający postępowanie można zaskarżyć na zasadach ogólnych apelacją.
Co oznacza okres próby i jak długo trwa?
Okres próby jakiemu poddawany jest sprawca może wynieść od roku do dwóch lat. Często łączy się również z dozorem kuratora czy też wykonywaniem nałożonych przez sąd obowiązków.
Przykładowo:
- zobowiązanie do informowania sądu lub prokuratora o przebiegu próby,przeproszenia pokrzywdzonego,
- wykonania ciążącego na sprawcy obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
- powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub innych środków odurzających,
- powstrzymywania się od kontaktowania z określonymi osobami.
Sąd może ponadto orzec świadczenie pieniężne.
Tylko od oskarżonego zależy, czy próba zakończy się pomyślnie, czy też postępowanie zostanie podjęte a sprawa rozpoznana od nowa. Rodzaj i charakter nałożonych na sprawcę obowiązków decyduje o długości okresu próby a wywiązywanie się z obowiązków o jego pomyślnym zakończeniu. Postępowanie może zostać podjęte w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia okresu próby. Sprawca nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo po upływie tego terminu a umorzenie ma charakter ostateczny.
Kiedy sąd może, a kiedy musi podjąć postępowanie warunkowo umorzone?
Sąd musi podjąć postępowanie, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne i został za nie prawomocnie skazany.
Sąd może podjąć postępowanie, gdy sprawca popełnił inne przestępstwo lub rażąco narusza porządek prawny.
Jeśli sprawca w okresie próby:
- rażąco narusza porządek prawny,
- uchyla się od dozoru, wykonania nałożonego obowiązku lub orzeczonego środka karnego albo nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody,
- sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo,
Co ważne warunkowo umorzonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakoñczenia okresu próby. Oznacza to, że po upływie tego okresu umorzenie staje się definitywne i postępowania nie można podjąć, choćby ujawniono, że w okresie próby sprawca dopuścił sie jakiegoś przestępstwa